Gerechtvaardigd Belang

Het Europese Hof van Justitie oordeelde onlangs dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) te strikt is geweest in de zaak rond de commerciële verkoop van data door de tennisbond. De zaak draaide om het gerechtvaardigd belang als grondslag voor het verwerken van persoonsgegevens. Dit principe is ook wordt in het onderwijs nog weinig gehanteerd en zou met deze uitspraak meer als grondslag kunnen worden gebruikt.

Net als bij de tennisbond-case moet in het onderwijs het gerechtvaardigd belang echter zorgvuldig worden afgewogen tegen de privacy van betrokkenen.

Vergelijking met Onderwijs

In de tennisbond-zaak oordeelde het Europese Hof dat commerciële belangen kunnen vallen onder gerechtvaardigd belang, mits de privacy van individuen niet onnodig wordt geschonden. Voor het onderwijs geldt dat het belang vaak in het publieke domein ligt, zoals het waarborgen van een veilige leeromgeving of het informeren van ouders. Dit maakt het gerechtvaardigd belang in het onderwijs veelal eenvoudiger te onderbouwen dan bij commerciële doeleinden. Toch blijft ook hier van belang dat een zorgvuldige belangenafweging plaatsvindt. Scholen moeten bijvoorbeeld toetsen of het delen van informatie echt noodzakelijk is en of dit belang zwaarder weegt dan de privacy van studenten en ouders.

De uitspraak over de tennisbond benadrukt dat toezichthouders zoals de AP in Nederland streng zijn, maar dat ook zij in balans moeten zijn wanneer het gaat om gerechtvaardigd belang. In het onderwijs is het van belang dat deze balans gevonden wordt om enerzijds de onderwijsdoelen te bereiken en anderzijds de privacy van alle betrokkenen te waarborgen.

In beide gevallen is transparantie essentieel: onderwijsinstellingen moeten ouders en studenten helder informeren over welke gegevens verwerkt worden en met welk doel. Zo kunnen organisaties gerechtvaardigd belang toepassen zonder dat de rechten van betrokkenen in het geding komen.

Scholen kunnen beveiligingscamera’s gebruiken op basis van het gerechtvaardigd belang, zoals het waarborgen van de veiligheid van studenten en medewerkers. Hier geldt echter ook dat dit belang moet worden afgewogen tegen de privacy van de betrokkenen. Een goed camerabeleid stelt dat camera’s uitsluitend gebruikt worden voor specifieke doelen, zoals het voorkomen van vandalisme of het waarborgen van de veiligheid in en rondom het gebouw. Het is belangrijk dat deze doelen in verhouding staan tot de mogelijke inbreuk op de privacy van leerlingen en docenten.

Een parallel met de tennisbond-zaak is dat ook hier de Autoriteit Persoonsgegevens kritisch toezicht houdt en eist dat scholen voldoende waarborgen implementeren om de privacy van betrokkenen te beschermen, zoals het beperken van toegang tot camerabeelden en het minimaliseren van opslagduur. Scholen moeten hiermee zorgvuldig omgaan en de proportionaliteit van het gerechtvaardigd belang steeds blijven evalueren.

Ik ben dan ook trots om te melden dat ik als spreker ben gevraagd door The Rent Company om te praten over het normenkader informatiebeveiliging en privacy (IBP), waarbij ik de nadruk leg op de balans tussen privacy en noodzakelijke gegevensverwerking binnen onderwijsinstellingen. Daarnaast ben ik op 1 oktober gestart als Adviseur IBP bij SG Spieringshoek, waar ik verantwoordelijk ben voor de implementatie van het normenkader IBP. In deze rol richt ik me op het ontwikkelen van beleid en processen die ervoor zorgen dat de school voldoet aan de wettelijke eisen rond gegevensbescherming en een veilige leeromgeving biedt.